Aleksandar Karađorđević otvorio je vrata svoje kraljevine izbeglicama iz carske Rusije i zaslužan je za nastavljanje rada kadetskih korpusa na teritoriji Kraljevine SHS. U Belu Crkvu, do tada pogranično mesto sa mnogo praznih austrougarskih kasarni i drugih objekata, ruske izbeglice su pristizale sve do 1928. godine.
Najpre su otvoreni Marijanski donski devojački institut, Nikolajevsko konjičko učilište i Krimski kadetski korpus, kasnije imenovan u Kadetski korpus velikog kneza Konstantina Konstantinoviča, poslednji od 30 kadetskih korpusa carske Rusije, koji se do 1944. zadržao u Beloj Crkvi.
„Kadetski korpusi su stigli posle 1920. godine. Putovali su najmanje tri godine kako bi stigli u Belu Crkvu jer je kralj Aleksandar Karađorđević dozvolio da školske ustanove nastave da postoje. Rusi su mogli da pobegnu u bilo koju zemlju na svetu, ali kompletne školske ustanove sa sve direktorima, učenicima, kuvarima, nastavnicima su mogle da budu primljene samo u Jugoslaviju i da u njoj kadeti nastave svoje školovanje“ – započeo je priču Vladimir Kasteljanov, osnivač Ruske memorijalne kadetske sobe.
U tom periodu u Beloj Crkvi je živelo oko 2.500 ruskih izbeglica, od oko 75.000 koje su se našle u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. Devojački Marijinski donski institut, kao školska ustanova, radio je od 1920. do 1944. i u njemu je oko 1000 devojaka steklo srednjoškolsko znanje. Veliki događaj bio je 1925. godine kada ih posetio general Vrangel. Od 1930. godine Institut je bio pod pokroviteljstvom kraljice Marije.
Vladimir Kasteljanov je za naš portal rekao da je želeo da napravi ruski ćošak koji bi očuvao deo istorije. Nazvao ga je – Ruska soba. Od 2006. godine ponela je naziv koji i sad nosi.
„U sobi sam prikazao šta je sve od ruskih ustanova došlo u Belu crkvu. Došlo je Nikolajevsko Kavalerijsko učiliste iz Petrograda, koje je postojalo od 1920. do 1924. godine. Došao je i devojački Marinski Donskoj Institut koji je evakuisan iz Kavočerkeska. Postojao je od 1920. do 1941. godine. Takođe je stigao i Krimski kadetski korpus, od 1922. do 1929. godine a kad je iz Sarajeva prešao Prvi ruski kadetski korpus onda su oba korpusa dobila naziv Prvi ruski kadetski korpus velikog kneza Konstatina Konstatinoviča. Za Rusiju je to značajno jer je to bio poslednji kadetski korpus od 30 kadetskih korpusa koji su bili u carskoj Rusiji. Od 30 samo je taj jedan ostao u Beloj crkvi do 1944. godine“ – objasnio je naš sagovornik.
Rusko groblje, deo je pravoslavnog groblja na kojem počiva oko 650 građana ovog mesta ruskog porekla. Među njima je čak 19 generala, ali i dosta pripadnika plemstva, senatori, kneginje, profesori, inženjeri, „obični“ građani…
Hram Svetog Jovana Bogoslova, u narodu poznat i kao „Ruska crkva“ datira iz 1930. godine, kada je, na prostoru današnjeg Trga ruskih kadeta, blizu opštinske zgrade i rimokatoličke crkve, na mestu stare gradske kuće iz 18. veka, počela njegova gradnja.
Zahvaljujući pre svega donaciji jeromonaha Jovana (pre monašenja kneza Dimitrija Šahovskog) od 50.000 dinara, i njegovog udela na prikupljanju dobrovoljnih priloga, radovi oko zidanja crkve privedeni su kraju 1931. godine.
Kako je hram posvećen Svetom Jovanu Bogoslovu, na njegov dan, 9. oktobra 1932. godine, hram je osveštao episkop Teofan Kurski uz prisustvo ruskih i srpskih sveštenika, kao i ostalih gostiju i zvanica iz opštine. Krajem 1954. godine, ruske crkvene opštine stavljene su pod jurisdikciju Srpske pravoslavne crkve, te tako i Ruska crkva u Beloj Crkvi. Godine 2002. započeta je obnova hrama, 2003. godine živopisanje, a 2012. godine postavljeni su novi krstovi. Nakon nesrećnog događaja, odnosno požara koji se desio 15. janura 2017. godine, crkva je u potpunosti obnovljena.
Projekat „Spomenici moga kraja“ sufinansira Ministarstvo informisanja i telekomunikacija Republike Srbije. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne odražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
Ostavi svoj komentar