Crkva Svete Ane je najveći sakralni objekat u istoriji belocrkvanske arhitekture, kako po spoljnoj građevinskoj kompoziciji, tako i po unutrašnjim arhitektonskim dekorativnim oblicima masivnih dimenzija.
Tokom 18. veka, na mestu sadašnje Crke Svete Ane, nalazila se manja crkva obojena u belo, posvećena Sv. Leopoldu, po kojoj je grad najvervatnije dobio ime. Današnja Rimokatolička crkva, posvećena Sv. Ani je sagrađena 1806. godine i svedoči o ekonomskoj ali i duhovnoj snazi grada. Oslikavanje zidova je završeno 1912. godine i rad je mađarskog umetnika, Marošija, dok su kipovi u enterijeru nastali u 19 veku, najverovatnije u Tirolskim radionicama. Crkva dominira urbanističkim prostorom trgom i na kome se nalazi, a predstavlja jedan od glavnih simbola Bele Crkve. Na glavnom pročelju su smeštene skulpture Sv. Ivana Nepomuka i Sv. Florijana.
Crkva Svete Ane u Beloj Crkvi predstavlja jedan od ključnih toposa za verski ţivot rimokatoličkog stanovništva grada i okolnih mesta. Pored same crkve meĎu značajnim mestima je Kalvarija, groblje, kao i srušena kapela Svetog Vendelina. Ova četiri toposa konstruišu kompletnu sliku o verskom ţivotu rimokatoličkog stanovništva XIX i XX veka, a takođe predstavljaju ključne elemente pri svakom pokušaju rekonstrukcije verskog, pa i građanskog života u gradu i okolini.
„Crkva sv. Ane u Beloj Crkvi po svojoj arhitektonskoj formi pripada sandardnom tipu građevina podizanih tokom XVIII i XIX veka za potrebe gradskih sredina. Građena je u obliku latinskog krsta koji sačinjavaju glavni brod, apsida i dve bočne sakristije, kao i narteks u južnom delu hrama. Transpozicija crkve je postavljena u pravcu jugsever, gde je oltarski prostor postavljen na severnom delu, dok je glavno pročelje zauzelo južnu fasadu. Zbog urbanističkog rešenja crkva se pozicionira upravo u smeru jug-sever, a zbog specifičnog terena i prostora, gde je postavljena na uzvišenju, dominira Glavnom, ulicom, čime je iskazan i značaj ovog objekta kao jednog od bitnih toposa grada“ – kaže Igor Vokoun, istoričar umetnosti.
Sama arhitektonska koncepcija prostora, kao i sistem dekoracija u katoličkim crkvama ustanovljen odlukama Tridentskog koncila, kao i odredbama Karla Boromejskog ispoštovani su u ovoj pograničnoj, provincijiskoj i, posebno naglašeno, vojnoj crkvi. Crkva u gradu smeštenom na rubu carstva, na granici carevine sa Srbijom, poseduje sve odlike jednog provincijskog, ali ne i seoskog hrama. Dekorisana u baroknom duhu, sa velikom upotrebom pozlate, a posebno kombinacije bele boje sa pozlatom doprinosi specifičnoj lakoći prostora.
„U celini posmatrajući istorijski sled zbivanja koja su direktno vezana za samu crkvu Svete Ane u Beloj Crkvi, dolazi se do zaključka o kontinuiranom funkcionisanju lokalne verske zajednice koja konstantno ulaže napore za svoje očuvanje. Stoga, posmatrano kroz produkte vizuelne kulture, odnosno dekoraciju samog hrama, moguće je primetiti ne samo kontinuitet egzistencije zajednice, već i ekonomske kao i političke uspone i padove grada i stanovništva. Tako, od jedne provincijske pogranične vojne crkve, ovaj hram postaje u pravom smislu reči gradska crkva, reprezent grada, ali i njegov ponosni simbol iskorišćen u svim zvaničnim prilikama“ – objašnjava Vokoun.
Projekat „Kulturna baština sakralnih objekata opštine Bela Crkva“ sufinansira Opština Bela Crkva.
Ostavi svoj komentar